Po co nam spójna kategoryzacja?

Odkąd pamiętamy problem braku jednej, spójnej kategoryzacji jest poruszany podczas różnych spotkań branżowych. Pomimo tego nadal często spotykamy się z przekonaniem, że ktoś jest w stanie stworzyć własny podział, który świetnie usystematyzuje publikacje. No cóż, wielokrotnie widzieliśmy, jak prace nad takimi projektami ciągnęły się latami i kończyły tym, że duża część książek trafiała do przepastnej kategorii enigmatycznie zatytułowanej “Inne”.

Jako firma zajmująca się metadanymi doskonale wiemy, że brak jednolitej kategoryzacji tematycznej rodzi konsekwencje. Począwszy od najbardziej oczywistej, czyli trudności w identyfikacji książki przez czytelników, poprzez utrudnione zarządzanie asortymentem przez wydawców i dystrybutorów aż do braku spójności w danych o sprzedaży książek, co w efekcie może utrudniać podejmowanie decyzji biznesowych.

Jakie jest rozwiązanie?

Wierzymy, że istnieje łatwe, tanie i sprawdzone rozwiązanie tego problemu. Jest to międzynarodowy standard kategoryzacji o nazwie Thema. To właśnie tę kategoryzację, która stała się europejskim standardem znajdziecie w Systemie Metadanych Elibri.

Co to jest Thema?

Thema to standard kategoryzacji tematycznej, który został opracowany przez międzynarodową organizację branżową EDItEUR we współpracy z przedstawicielami rynków książki z całego świata. Kategoryzacja Thema składa się z hierarchii kategorii tematycznych, które służą do precyzyjnego opisania o czym jest książka. Czy znajdziemy w niej przepisy kulinarne, a może jej tematem jest stomatologia lub historia sztuki? Czy przeznaczona jest dla dzieci albo np. najlepiej ją czytać podczas adwentu? Każda z kategorii ma swój unikalny kod alfanumeryczny, a sama kategoryzacja jest dostępna w ponad 20 językach. Oczywiście znaczenie określonego kodu jest zawsze takie samo. Kod MKE to Stomatologia, Dentistry (angielski) , Zahnheilkunde (niemiecki), odontología (hiszpański) lub Hammaslääketiede (suomi)

Jak zbudowana jest Thema?

Samych kategorii w najnowszej wersji Themy 1.5 jest dużo, bo około 3000. Jednak dzięki hierarchicznej strukturze, kategoryzacja jest przyjazna w użytkowaniu. Zastosowano prosty podział na 20 głównych kategorii, podzielonych na bardziej szczegółowe podkategorie. Już wiemy, że każda kategoria składa się z kodu i opisowego nagłówka (np. AGA Historia sztuk”), ale dodatkowo niektóre kategorie mają oznaczone gwiazdką wskazówki użytkowania. Każdej książce zgodnie z rzeczywistą potrzebą można przypisać jeden lub więcej kodów. Kategorie tematyczne można wzbogacić, dodając kwalifikatory. Dzięki kwalifikatorom możemy doprecyzować miejsce, o którym jest mowa w książce, język, chronologię, czyli okres historyczny, cel edukacyjny lub grupę docelową i okoliczność. (np. dobre na prezent z okazji komunii czy rozdanie świadectw lub odpowiednie dla 5 latka). Gdy wybieramy hasło AGA, Historia sztuki, to notatka, która jest do niego dodana, podpowiada nam dodanie kwalifikatorów stylu, miejsca i chronologicznego. Temat konkretnej książki o historii sztuki można więc zawęzić do historii ruchu artystycznego i rzemieślniczego pod koniec XIX wieku Anglia (AGA plus 6AF, 1DDU-GB-E, 3MNQ). Oprócz głównych, globalnych kategorii, Thema ma także rozszerzenia regionalne, które pozwalają doprecyzować wydarzenia historyczne lub obszary geograficzne typowe dla konkretnego kraju. W Polskiej wersji jest kilka haseł np. 1DTP-PL-A: Pomorze Zachodnie czy 3KLY-PL-A: Jagiellonowie.

Jak działa wyszukiwarka Thema?

By nie zginąć w gąszczu haseł, przygotowaliśmy wyszukiwarkę, która w najnowszej wersji została rozbudowana i udoskonalona o słowa bliskoznaczne i skojarzenia. Gdy w okno wyszukiwarki wpiszemy dowolny wyraz lub jego fragment, to pojawią nam się sugestie haseł. Jeśli np. chcemy opisać książkę, w której znajdują się sposoby przygotowania na koniec świata i wpiszemy w wyszukiwarkę prepersi, to wyświetlą nam się dwie kategorie: VSY: Sztuka przetrwania (survival) oraz YXZE: Publikacje dla dzieci i młodzieży dotyczące problemów i tematów społecznych – wypadki, katastrofy, sytuacje awaryjne.

Kto korzysta z Themy?

Dzięki swojej prostocie, wszechstronności i elastyczności kategoryzacja Thema jest szeroko stosowana w branży wydawniczej i handlu książkami zarówno przez wydawców, dystrybutorów oraz biblioteki, jak i sklepy internetowe. W Niemczech, Hiszpanii, Włoszech, Skandynawii i innych krajach Thema zastąpiła już wcześniej używane schematy. W Wielkiej Brytanii w przyszłym roku całkowicie zastąpi BIC. Korzysta z niej również europejski Amazon, w którym opcja „przeglądaj według tematu” jest oparta na Themie. Dzięki spójnej kategoryzacji współpracujący ze sobą wydawcy z rynków książki w różnych krajach łatwo mogą porównywać statystyki sprzedaży według tematu, tworzyć wiarygodne rekomendacje i obserwować trendy.

Dlaczego w Elibri stawiamy na Themę?

• Jest sprawdzona na wielu rynkach, powszechnie dostępna, szeroko stosowana na świecie i darmowa.
• Ułatwia przeszukiwanie i indeksowanie publikacji. Dzięki kategoryzacji Thema publikacje są łatwiejsze do znalezienia w systemach wyszukiwania, co zwiększa ich dostępność i szanse na sprzedaż.
• Poprawia pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych - stosowanie standardowej klasyfikacji tematycznej, takiej jak Thema, może poprawić pozycjonowanie publikacji w wynikach wyszukiwania internetowego. Wyszukiwarki często wykorzystują kategorie tematyczne jako jeden z czynników decydujących o położeniu publikacji w wynikach wyszukiwania.
• Ułatwia sprzedaż i dystrybucję - wydawcy, którzy stosują kategoryzację Thema, mają łatwiejsze zadanie w dystrybucji publikacji do odpowiednich kanałów sprzedaży. Kategorie Thema są powszechnie stosowane w branży wydawniczej, więc używanie ich ułatwia współpracę np. z partnerami z zagranicy
• Poprawia skuteczność reklam i rekomendacji - stosowanie kategoryzacji Thema pozwala na bardziej precyzyjne i skuteczne adresowanie reklam, ponieważ umożliwia ich wyświetlanie w związku z konkretnymi kategoriami tematycznymi.

Podsumowując

My także mieliśmy kiedyś w Elibri swoją własną kategoryzację opartą na rozwiązaniach niemieckich i doskonale wiemy, ile problemów rodziły mapowania, czy klasyfikacje nowych tematów, które pojawiały się na rynku. Dlatego wierzymy, że podbijająca europejski rynek Thema jest najlepszym i najłatwiejszym do wprowadzenia rozwiązaniem. Jest sprawdzona przez tysiące firm, które z niej korzystają, aktualna, gdyż moderowana przez wydawców z całego świata i naprawdę prosta w obsłudze. Można stosować ją na różnych poziomach hierarchii lub wybierać pasujące do profilu wydawniczego kategorie przy jednoczesnym zachowaniu wszystkich zalet płynących ze standaryzacji. Mamy nadzieję, że Thema stanie się dominującą kategoryzacją w Polsce i wprowadzenie jej wszystkim nam zaoszczędzi czasu i pracy.